Verschil in rechtsvormen

Wat is dan precies het verschil tussen bijvoorbeeld een eenmanszaak en een besloten vennootschap? Het grootste verschil zit in de aansprakelijkheid. Bij een eenmanszaak en een vennootschap onder firma (vof) ben je ook met jouw privévermogen aansprakelijk voor eventuele schulden die jouw bedrijf kan krijgen. Dat betekent dat schuldeisers dan ook beslag kunnen leggen op privébezittingen van jou en van jouw partner, tenzij je daar iets voor geregeld hebt. Bij bijvoorbeeld een besloten vennootschap (bv) ben je alleen in uitzonderlijke gevallen aansprakelijk met je privévermogen. Een rechtsvorm zoals een bv noemen we een rechtspersoon.

Wanneer je alleen bent dan is het handiger om een eenmanszaak of een bv als rechtsvorm te kiezen. Ook als freelancer of zzp’er dien je een rechtsvorm te kiezen, want freelancer en zzp’er zijn geen rechtsvormen. Wanneer je met meerdere personen onderneemt dan kun je kiezen voor andere rechtsvormen dan de eenmanszaak.

Verschil in financiële plichten

Er zit ook nog verschil in financiële plichten bij de verschillende rechtsvormen. Daarom moet je van tevoren goed voor jezelf bepalen wat fiscaal het gunstigst voor je is. Bij een eenmanszaak en een vof betaal je inkomstenbelasting over je winst en heb je vaak ook recht op extra belastingvoordelen zoals de zelfstandigenaftrek. Dit zorgt ervoor dat in de startfase van je bedrijf deze twee rechtsvormen vaak het gunstigst zijn.

Bij een bv betaal je vennootschapsbelasting en in sommige gevallen ook dividendbelasting. Daarnaast betaal je, als jij de directeur-grootaandeelhouder (dga) bent, ook inkomstenbelasting over je loon en over het uitgekeerde dividend. Mede daarom is de belastingdruk bij een bv gemiddeld lager dan bij een eenmanszaak of een vof, maar zijn de kosten wel hoger. Een dga heeft geen zelfstandigenaftrek en wel jaarrekeningverplichtingen en accountantskosten.

Soorten rechtsvormen: zonder rechtspersoonlijkheid

Iemand die kiest voor een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid is privé aansprakelijk voor eventuele schulden. Hieronder vind je de rechtsvormen waarbij geen sprake is van een  rechtspersoon.

Eenmanszaak

Een eenmanszaak is de meest voorkomende rechtsvorm. Deze is vaak ook snel opgericht en je profiteert vooral in het begin van meer belastingvoordeel dan bij andere rechtsvormen. Een eenmanszaak heeft maar één eigenaar maar kan wel mensen in dienst hebben. Bij het oprichten van een eenmanszaak gelden er geen oprichtingseisen en er hoeft ook geen akte opgemaakt te worden. Je moet je wel inschrijven bij de Kamer van Koophandel

Vennootschap onder firma (vof)

Wanneer je samen met andere ondernemers een bedrijf wilt beginnen dan zou je kunnen kiezen voor een vennootschap onder firma. Bij een vof draagt iedereen zijn of haar steentje bij; iedereen moet wat inbrengen, bijvoorbeeld geld, goederen of arbeid. Bij een vof heb je geen minimumkapitaal nodig. Overigens kan een bv ook een eigenaar (ook wel vennoot of firmant genoemd) zijn. Alleen bestaande personen en rechtspersonen kunnen eigenaren zijn. Verder worden er geen speciale eisen gesteld aan het oprichten van een vof. Toch is het wel verstandig om een contract op te stellen waarin afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en winstverdeling worden vastgelegd. Ook een vof moet je inschrijven bij de KVK.

Commanditaire vennootschap (cv)

Als je een vof wil beginnen maar je niet genoeg geld hebt om te investeren in jouw bedrijf of als je een geldschieter zoekt, dan kan de commanditaire vennootschap een uitkomst bieden. Bij deze rechtsvorm wordt de geldschieter ook een vennoot. Dit is dan een stille vennoot of een commanditaire vennoot. Een stille vennoot is alleen financieel betrokken en mag dan ook niet namens de cv naar buiten treden. Net als bij een vof gelden er geen formele eisen en wordt het wel aangeraden om een akte op te stellen met alle afspraken. Het is verplicht om de cv in het handelsregister in te schrijven. Wanneer de cv schulden krijgt dan zijn de beherende vennoten 100% aansprakelijk met hun privévermogen. Stille vennoten zijn alleen aansprakelijk voor het bedrag dat zij hebben ingebracht.

Soorten rechtsvormen: met rechtspersoonlijkheid

Een rechtsvorm met een rechtspersoonlijkheid is niet privé aansprakelijk voor eventuele schulden. Hieronder vind je de rechtsvormen waarbij sprake is van een rechtspersoon.

Besloten vennootschap (bv)

Bij een besloten vennootschap is het kapitaal verdeeld in aandelen. Bij een bv zijn ook de risico’s van de hoofdelijke aansprakelijkheid beperkt. De aandelen van een bv zijn in het bezit van aandeelhouders maar kunnen niet vrij worden verhandeld. Je kunt een bv in je eentje oprichten of met meerdere mensen. De wetgeving voor een bv is in de loop der jaren erg veranderd. Hier vind je meer informatie over het nieuwe bv-recht.

Naamloze vennootschap (nv)

Een naamloze vennootschap lijkt heel erg op een bv. Het verschil met een bv is dat een nv ook aandelen heeft die vrij verhandelbaar zijn op de beurs (aandelen aan toonder). De eisen voor het oprichten van een nv zijn vergelijkbaar met die van een bv, maar je moet bij een nv ten tijde van de oprichting wel een minimumkapitaal van €45.000 hebben. Zowel een bv en een nv moeten jaarstukken inleveren bij de KVK.

Vereniging

Bij een vereniging gaat het om een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen waarbij de gemaakte winst naar een gemeenschappelijk doel gaat. Bij een vereniging is de hoogste macht een Algemene Ledenvergadering waarbij alle leden één stem hebben. Deze ledenvergadering kiest een bestuur meestal uit haar midden. Ondanks dat een vereniging een rechtspersoon is wordt er wel onderscheid gemaakt tussen een vereniging met een beperkte rechtsbevoegdheid en met volledige rechtsbevoegdheid.

Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij

De coöperatie rechtsvorm is erg bijzonder en komt weinig voor. Een coöperatie sluit overeenkomsten af met leden om zo op te komen voor de materiële belangen van deze leden. De winst mag dan ook aan de leden worden uitgekeerd. 

Een onderlinge waarborgmaatschappij houdt zich bezig met verzekeren. Het is een vereniging van ondernemers die een verzekeringsovereenkomst afsluiten met de leden, binnen het verzekeringsbedrijf dat de vereniging uitoefent. Een onderlinge waarborgmaatschappij en een coöperatie hebben vrijwel dezelfde regels. 

Stichting

Een stichting tracht een bepaald doel te realiseren door middel van een vermogen. Bij een stichting kun je een onderneming hebben en winst maken, maar die winst moet wel geïnvesteerd worden in een ideëel of sociaal doel. Het bijzondere aan een stichting is dat deze geen leden heeft en opgericht wordt bij een notariële akte of testament. Je kunt een stichting in je eentje oprichten of met meerdere personen. Dit kunnen ook rechtspersonen zoals een bv zijn. Je dient een stichting in te schrijven in het handelsregister. Wanneer de stichting niet in het register staat zijn de bestuurders privé aansprakelijk.

Weet je welke rechtsvorm je moet kiezen?

Het kiezen van een rechtsvorm is meestal een doordachte keuze. Weet je nog niet goed wat je moet kiezen of heb je nog advies nodig? We helpen je graag!